نکات ایمنی کار در ارتفاع بر اساس الزامات دهم: راهنمای جامعکار در ارتفاع یکی از پرخطرترین فعالیت‌ها در صنایع مختلف است و رعایت نکات ایمنی برای جلوگیری از حوادث و حفظ جان کارگران ضروری است. الزامات دهم (Chapter 10) از استانداردهای ایمنی، مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها و قوانین را برای کار در ارتفاع ارائه می‌دهد. در این مقاله، به بررسی نکات ایمنی کار در ارتفاع بر اساس الزامات دهم می‌پردازیم و سوالات متداول مرتبط با این موضوع را نیز مطرح می‌کنی الزامات کلی کار در ارتفاعالف) برنامه‌ریزی و ارزیابی ریسک - شناسایی خطرات: قبل از شروع کار، تمام خطرات احتمالی مانند سقوط، سقوط اشیا و شرایط جوی نامساعد را شناسایی کنید.
- ارزیابی ریسک: احتمال وقوع و شدت پیامدهای هر خطر را ارزیابی کرده و اقدامات کنترلی مناسب را تعیین کنید.
ب) آموزش کارگران - دوره‌های آموزشی: کارگران باید در زمینه روش‌های ایمنی، استفاده از تجهیزات و اقدامات اضطراری آموزش ببینند.
- گواهینامه‌ها: کارگران باید گواهینامه‌های معتبر مانند IRATA یا سازمان فنی و حرفه ای را دریافت کنند.
ج) تجهیزات حفاظت فردی (PPE) - هارنس و طناب: استفاده از هارنس و طناب ایمنی برای جلوگیری از سقوط.
- کلاه ایمنی: محافظت از سر در برابر سقوط اشیا.
- کفش ایمنی: جلوگیری از لغزش و محافظت از پا.
الزامات فنی کار در ارتفاعالف) سیستم‌های مهار سقوط - نقطه اتکا (Anchorage): نقاط اتصال باید حداقل ۲۲ کیلونیوتن مقاومت داشته باشند.
- لنیارد (Lanyard): طول لنیارد باید به گونه‌ای باشد که از برخورد با سطح زمین جلوگیری کند.
- شوک‌گیر (Shock Absorber): برای جذب انرژی ناشی از سقوط استفاده شود.
ب) سیستم لایف لاین (Life Line) - خط زندگی افقی: برای کار روی سطوح افقی مانند پشت بام‌ها و انواع پرتگاه ها.
- خط زندگی عمودی: برای صعود و فرود ایمن روی سازه‌های بلند.
ج) توری ایمنی توری نجات (Safety Net) - نصب در فاصله مناسب: حداقل ۲٫۴ متر از سطح زمین.
- ظرفیت بار: توانایی تحمل وزن یک نفر .
الزامات محیطی و شرایط کارالف) شرایط جوی - باد شدید: توقف کار در صورت وزش بادهای شدید.
- باران و یخ‌زدگی: استفاده از تجهیزات ضدلغزش و ضدزنگ.
ب) نورپردازی و دید - نور کافی: استفاده از نور طبیعی و مصنوعی برای افزایش دید و دقت کار.
- علائم هشداردهنده: نصب تابلوهای هشدار برای مناطق پرخطر.
بازرسی و نگهداری تجهیزاتالف) بازرسی دوره‌ای - تجهیزات: بازرسی هارنس، طناب، کارابین و سایر تجهیزات قبل از هر بار استفاده.
- خط زندگی لایف لاین : بررسی نقاط اتصال و مقاومت کابل‌ها.
ب) تعویض قطعات فرسوده - تعویض به موقع: جایگزینی تجهیزات آسیب‌دیده یا فرسوده.
- نگهداری: تمیز کردن و روغن‌کاری تجهیزات برای افزایش طول عمر.
سوالات متداول (FAQ)سوال ۱: حداقل ارتفاع برای الزامات کار در ارتفاع چقدر است؟ پاسخ: بر اساس الزامات دهم، کار در ارتفاع بیش از ۱٫۲ متر نیاز به رعایت نکات ایمنی دارد. سوال ۲: چه استانداردهایی برای تجهیزات کار در ارتفاع وجود دارد؟ پاسخ: استانداردهای بین‌المللی مانند EN 795، OSHA 1926.502 و ANSI Z359.1برای تجهیزات کار در ارتفاع استفاده می‌شوند. سوال ۳: چگونه می‌توان از سقوط اشیا جلوگیری کرد؟ پاسخ: استفاده از توری ایمنی، نصب حفاظ‌های لبه‌ای و آموزش کارگران برای بستن ابزار و مواد. سوال ۴: بازرسی تجهیزات کار در ارتفاع هر چند وقت یک‌بار باید انجام شود؟ پاسخ: بازرسی باید قبل از هر بار استفاده و به‌طور منظم (مثلاً هر ۶ ماه) انجام شود. نتیجه‌گیری رعایت نکات ایمنی کار در ارتفاع بر اساس الزامات دهم، نه‌تنها از حوادث جلوگیری می‌کند، بلکه بهره‌وری و رضایت کارگران را نیز افزایش می‌دهد. با برنامه‌ریزی دقیق، آموزش کارگران و استفاده از تجهیزات استاندارد، می‌توان محیط کار ایمن‌تری ایجاد کرد.
منابع: OSHA 1926.502 - Fall Protection Systems Criteria and Practices EN 795:2012 - Personal Fall Protection Equipment - Anchor Devices ANSI Z359.1 - Safety Requirements for Personal Fall Arrest Systems مقررات ایمنی و بهداشت کار وزارت کار ایران سازمان ملی استاندارد ایران تهیه و نتظیم توسط شرکت ایمن آفرینان ارتفاع |